Blijf op de hoogte van al het nieuws rondom onze expertises. Blijf op de hoogte van al het nieuws rondom onze expertises.
Keuze werknemer pakt verkeerd uit en komt als een boemerang terug
De maatstaf om te beoordelen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst, moet worden aangepast. Dat bepleit advocaat-generaal (AG) De Bock in haar conclusie (ECLI:NL:PHR:2020:698). Deze nieuwe maatstaf kan grote gevolgen voor de praktijk. De casus De zaak draait om een vrouw die met behoud van uitkering twee keer zes maanden in het kader van […]
Inhoudsopgave
De maatstaf om te beoordelen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst, moet worden aangepast. Dat bepleit advocaat-generaal (AG) De Bock in haar conclusie (ECLI:NL:PHR:2020:698). Deze nieuwe maatstaf kan grote gevolgen voor de praktijk.
De zaak draait om een vrouw die met behoud van uitkering twee keer zes maanden in het kader van het traject “Participatieplaatsen” had gewerkt bij de Gemeente Amsterdam. Gedurende de plaatsingsovereenkomsten behield zij haar uitkering. De vrouw vindt dat er sprake was van een arbeidsovereenkomst of een aanstelling, waardoor zij recht heeft op (na)betaling van het loon dat hoort bij de functie die zij uitvoerde.
De kantonrechter en het hof zijn het niet met haar eens. Het hof kende doorslaggevende betekenis toe aan de bedoeling van partijen bij het aangaan van het participatietraject. Die was niet om (ook) een arbeidsovereenkomst te sluiten. Hiertegen heeft de vrouw cassatie ingesteld bij de Hoge Raad.
Een arbeidsovereenkomst bevat volgens de wet drie elementen:
Het is belangrijk om te weten of een werkrelatie een arbeidsovereenkomst is. Aan een arbeidsovereenkomst kunnen immers rechten worden ontleend (zoals ontslagbescherming en sociale zekerheid) die andere arbeidsrelaties niet bieden.
In de praktijk is het onderscheiden van de arbeidsovereenkomst van andere arbeidsrelaties (bijvoorbeeld een opdrachtovereenkomst of een stageovereenkomst) vaak lastig. Vooral wanneer partijen op papier iets hebben afgesproken (bijvoorbeeld een opdrachtovereenkomst) wat niet overeenkomt met de werkelijkheid.
Al decennia lang wordt bij de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst gekeken naar de maatstaf uit een arrest van de Hoge Raad uit 1997 (Groen / Schoevers). Op grond van deze maatstaf staat bij de beoordeling of een overeenkomst een arbeidsovereenkomst is de partijbedoeling voorop. Daarnaast is ook relevant de wijze waarop partijen feitelijk uitvoering hebben gegeven aan die overeenkomst.
De AG vindt dat het uitgangspunt moet zijn dat een overeenkomst die voldoet aan de criteria arbeid, loon en gezag, een arbeidsovereenkomst is. Een overeenkomst die niet aan die criteria voldoet, is dan in beginsel geen arbeidsovereenkomst. De partijbedoeling speelt dus in principe geen rol meer. Er wordt alleen nog gekeken naar hoe partijen in de praktijk uitvoering hebben gegeven aan de overeenkomst.
Uitgangspunt is dat een participatieplaats geen arbeidsovereenkomst is. De AG onderstreept dat dat niet betekent dat een participatieplaats geen arbeidsovereenkomst kán zijn. De wet stelt een aantal vereisten aan een participatieplaats. Er is sprake van een participatieplaats als het gaat om ‘additionele werkzaamheden’. Als daaraan niet (meer) wordt voldaan, kan sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Daarom vindt de AG dat het arrest van het hof niet in stand kan blijven.
In de casus die voorligt, stelt de vrouw zich op het standpunt dat de werkzaamheden die zij verrichte niet additioneel waren. De uitzendkrachten die de gemeente had ingehuurd, deden immers precies hetzelfde werk. Het hof liet in het midden of er sprake was van additionele werkzaamheden. Voor het hof was de partijbedoeling doorslaggevend. Bij het aangaan van de overeenkomst wilden zij geen arbeidsovereenkomst sluiten. De AG vindt die redenering onjuist. Als de werkzaamheden niet additioneel waren, is er immers geen sprake van een participatieplaats. En kan dan dus wel degelijk sprake zijn van een arbeidsovereenkomst.
De Hoge Raad moet nog uitspraak doen. Het is afwachten of het advies van de AG wordt gevolgd.
Wordt vervolgd…
Blijf op de hoogte van al het nieuws rondom onze expertises. Blijf op de hoogte van al het nieuws rondom onze expertises.
Onze advocaten delen hun visie, geven tips en houden u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de voor u belangrijke rechtsgebieden.