Kostenvoorkoming voor werkgevers met zieke werknemers – deel III

Elke werkgever krijgt er vroeg of laat mee te maken: een werknemer die voor langere tijd ziek (arbeidsongeschikt) is. Dat brengt voor de werkgever (en de werknemer) rechten en verplichtingen met zich mee.

Lees verder

Inhoudsopgave

WGA-uitkering en IVA-uitkering
Vervroegde IVA-uitkering

In deel 1 en deel 2 zijn Corine van der Stoop en Irene Epe ingegaan op de verplichting van de werkgever om een zieke werknemer te re-integreren tijdens de re-integratieperiode van 104 weken ziekte en wat de (financiële) gevolgen kunnen zijn als de werkgever zijn verplichtingen niet nakomt.

In dit derde en laatste deel gaan zij in op de situaties waarin de IVA-uitkering kostenbesparend kan zijn voor de werkgever. Een (ex-)werknemer kan in aanmerking komen voor een IVA-uitkering als hij volledig en duurzaam arbeidsongeschikt is (anders gezegd: als er weinig tot geen kans op herstel is).

WGA-uitkering en IVA-uitkering

Er zijn twee soorten WIA-uitkeringen: de WGA-uitkering en de IVA-uitkering.

WGA-uitkering
Een ex-werknemer kan na de periode van 104 weken ziekte aanspraak maken op een WGA-uitkering als hij meer dan 35% arbeidsongeschikt is. Er wordt dan vanuit gegaan dat de ex-werknemer in de toekomst weer aan het werk kan gaan.

IVA-uitkering
Om voor een IVA-uitkering in aanmerking te komen, moet sprake zijn van volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid[1]. Met andere woorden: als er weinig tot geen kans meer is dat de werknemer nog aan het werk zou kunnen gaan.

De WGA-uitkering wordt door een eigenrisicodragende werkgever uit eigen portemonnee aan de ex-werknemer betaald. De IVA-uitkering wordt daarentegen door het UWV betaald. Het is voor deze werkgever dus van belang om scherp in het oog te houden dat een ex-werknemer die een WGA-uitkering ontvangt, later mogelijk recht kan hebben op een IVA-uitkering[2]. Dit kan nogal wat kosten schelen.

Vervroegde IVA-uitkering

De eerste mogelijkheid voor een eigenrisicodragende werkgever is de vervroegde IVA-uitkering. In beginsel worden WIA-uitkeringen pas toegekend als een werknemer 104 weken ziek is geweest. Als echter binnen die periode al duidelijk is dat de werknemer volledig arbeidsongeschikt is en geen kans op herstel heeft, kan de werknemer het UWV vragen deze termijn van 104 weken te verkorten. Een werknemer kan tussen 3 en 68 weken (circa 1 jaar en 3 maanden) ziekte een vervroegde IVA-uitkering aanvragen. Als het UWV oordeelt dat de werknemer recht heeft op een IVA-uitkering, wordt deze 10 weken na de aanvraag toegekend.

Let op: de werknemer kan maar één keer vervroegd een IVA-uitkering aanvragen. Als het UWV die aanvraag afwijst en de medische situatie van de werknemer verslechtert daarna, kan de werknemer niet opnieuw een aanvraag doen.

De IVA-uitkering van het UWV wordt door de werkgever in mindering gebracht op het loon dat hij tijdens de twee jaar ziekte aan de werknemer doorbetaalt.

Een vervroegde IVA-uitkering kan dus kostenbesparend zijn voor de werkgever.

Duurzaamheid van de volledige arbeidsongeschiktheid

Als een werknemer bijna twee jaar ziek is, vraagt hij een WIA-uitkering aan. De verzekeringsarts van het UWV maakt een inschatting van de kans op herstel van de werknemer. Die inschatting moet hij baseren op een concrete en zorgvuldige afweging van de relevante feiten en omstandigheden die de medische situatie van de werknemer beïnvloeden.

Als de inschatting afhankelijk is van een medische behandeling die de werknemer is gestart, moet de verzekeringsarts concreet motiveren waarom die behandeling tot verbetering van de (functionele) mogelijkheden van de werknemer kan leiden[3]. Het is onvoldoende als alleen wordt benoemd dat er nog een openstaande behandeling is, zonder toe te lichten welk concreet positief effect die heeft op de functionele mogelijkheden van de werknemer.

Overgang WGA-uitkering naar IVA-uitkering
Als de ex-werknemer na 104 weken ziekte een WGA-uitkering ontvangt en de eigenrisicodragende werkgever vermoedt dat de medische situatie van de ex-werknemer nadien is verslechterd, kan hij het UWV om een herbeoordeling vragen. Het UWV beoordeelt dan opnieuw in hoeverre de ex-werknemer arbeidsongeschikt is.

Bij het verzoek om een herbeoordeling kan de werkgever het UWV vragen om de eventuele IVA-uitkering toe te kennen per een latere datum, maar ook per een eerdere datum. Die eerdere datum kan maximaal 52 weken eerder zijn. Alleen in bijzondere gevallen kan het UWV daarvan afwijken. Het is ook mogelijk dat het UWV zelf, dus zonder verzoek tot herbeoordeling, vaststelt dat de ex-werknemer recht heeft op een IVA-uitkering. Ook daarbij geldt dat de uitkering met terugwerkende kracht van in beginsel, maximaal 52 weken, kan worden toegekend[4].

Bijzonder geval
Van een bijzonder geval kan sprake zijn als de werkgever bijvoorbeeld het verzoek om herbeoordeling laat indient, maar hij wat dat betreft niet in verzuim is[5] en hij om die reden heeft nagelaten (eerder) om een herbeoordeling te vragen. De bewijslast dat sprake is van een bijzonder geval ligt bij de aanvrager of, zoals in het voorbeeld, bij werkgever[6].

De verzekeringsarts kan in zijn rapport (waarop de toekenning van de WGA-uitkering is gebaseerd) opnemen dat het jaar daarna een herbeoordeling dient plaats te vinden. Als deze herbeoordeling vervolgens niet plaatsvindt en de werkgever bijvoorbeeld jaren later alsnog een herbeoordeling aanvraagt, is dat niet aan te merken als een bijzonder geval. Zelfs niet wanneer de verzekeringsarts bij die herbeoordeling concludeert dat de ex-werknemer al (jaren) eerder volledig en duurzaam arbeidsongeschikt was[7]. Op het UWV rust namelijk geen wettelijke verplichting om tot herbeoordeling over te gaan[8]. Het is dus aan de werkgever zelf om eventuele aanvragen tot herbeoordeling zelf scherp in het oog te houden.

De omstandigheid dat de werkgever, voordat hij door bijvoorbeeld een adviseur daarop werd gewezen, niet wist dat er een herbeoordeling kon worden aangevraagd, valt ook niet onder een bijzonder geval. De werkgever kan zich namelijk te allen tijde door het UWV laten voorlichten [9]. Het komt voor rekening en risico van de werkgever als hij dat niet heeft gedaan.

Advies
Naast het aanvragen van een vervroegde IVA-uitkering, kan het lonen om als eigenrisicodragende werkgever jaarlijks een herbeoordeling aan te vragen. Als de mate van arbeidsongeschiktheid gelijk blijft, verandert er niets aan de uitkering. Maar als daarentegen wordt geoordeeld dat de ex-werknemer volledig en duurzaam arbeidsongeschiktheid is, zal de WGA-uitkering overgaan in een IVA-uitkering. Die IVA-uitkering hoeft de werkgever niet zelf te betalen. Tot slot is het mogelijk dat wordt geoordeeld dat de ex-werknemer minder dan 35% arbeidsongeschikt is. Dan wordt de WGA-uitkering beëindigd en hoeft de werkgever die niet meer te betalen.
Kortom: twee van de drie mogelijke uitkomsten van de herbeoordeling leiden tot vermindering van de kosten van een werkgever. Dat is het proberen waard, toch?

[9] ECLI:NL:CRVB:2023:1423

Heeft u vragen of heeft u advies nodig?

Wil je meer weten over het mogelijke recht op een IVA-uitkering van de zieke werknemer?

Neem vrijblijvend contact op met Corine of Irene:

Corine van der Stoop: 023 517 5131 / cstoop@swdv.nl
Irene Epe: 023 517 5174 / iepe@swdv.nl

Maak een belafspraak

Blijf op de hoogte van al het nieuws rondom onze expertises

Inschrijven

Andere interessante artikelen over arbeid

Onze advocaten delen hun visie, geven tips en houden u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de voor u belangrijke rechtsgebieden.

Bekijk alle blogartikelen