Mag de werkgever het loon over te veel opgenomen vakantiedagen verrekenen met de eindafrekening?

De meeste werknemers hebben bij het einde van de arbeidsovereenkomst vrije dagen over. Deze krijgen zij dan in loon uitbetaald. Soms is het omgekeerde het geval: een werknemer heeft bij het einde van de arbeidsovereenkomst te veel vrije dagen opgenomen. Heeft de werkgever dan een vordering op de werknemer die hij mag verrekenen met het nog verschuldigde loon en/of de eindafrekening?

Wat bepaalt de wet?

De wet bepaalt wel dat de werknemer, die bij het einde van de arbeidsovereenkomst vakantiedagen over heeft, recht heeft op het loon over deze dagen (art. 7A:1638ii BW (oud) en art. 7:641 BW). De wet bepaalt niet dat de werknemer die bij het einde van de arbeidsovereenkomst een negatief verlofsaldo heeft, het loon over deze dagen aan de werkgever moet vergoeden.

Verder bepaalt de wet dat de werkgever tijdens de arbeidsovereenkomst zijn vordering op de werknemer slechts in een beperkt aantal gevallen mag verrekenen met het loon (art. 7:632 BW). A contrario kan hieruit worden afgeleid dat de werkgever bij het einde van de arbeidsovereenkomst onbeperkt mag verrekenen.

Ten slotte bepaalt de wet dat degene die aan de ander zonder rechtsgrond een geldsom heeft betaald, op die ander een vordering heeft tot terugbetaling van hetzelfde bedrag (onverschuldigde betaling, art. 6:203 BW).

Wat vindt de rechter?

Er zijn als het ware twee stromingen.

Sommige rechters vinden dat de werknemer die bij het einde van de arbeidsovereenkomst te veel vakantiedagen heeft opgenomen de tegenwaarde daarvan niet aan de werkgever hoeft te vergoeden, omdat daarvoor geen wettelijke grondslag bestaat. Volgens deze rechters heeft art. 7:641 BW geen reflexwerking en kan de werkgever alleen verrekenen als hij van tevoren met de werknemer is overeengekomen dat het loon over eventueel te veel opgenomen vakantiedagen moet worden terugbetaald.

• Zaandam 31 maart 1994, NJ 1995, 318
• Amsterdam 24 februari 1995, Prg. 1995, 4304
• Zaandam 4 maart 2010, ECLI:NL:RBHAA:2010:BL5607
• Zaandam 16 september 2010, ECLI:NL:RBHAA:2010:BN5493

Andere rechters vinden dat er wel een wettelijke grondslag is voor de vergoeding door de werknemer van een negatief vakantiesaldo. Hun redenering is dat, als de werknemer vakantiedagen opneemt die hij nog niet heeft opgebouwd, er sprake is van een voorschot op het loon. Als de werknemer uit dienst gaat voordat de bij wijze van voorschot opgenomen vakantiedagen zijn opgebouwd, is het loon over het negatieve verlofsaldo onverschuldigd betaald (art. 6:203 BW). In dat geval kan de werkgever dit loon van de werknemer terugvorderen en verrekenen. De werkgever kan de tegenwaarde van een negatief verlofsaldo alleen niet terugvorderen als dat naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Dit kan het geval zijn als de werkgever geen bezwaar heeft gemaakt tegen de verlofaanvragen of als hij de werknemer niet erop heeft gewezen dat tegenover de verlofaanvraag onvoldoende tegoed staat.

• Brielle 24 februari 1998, Prg. 1998, 4948
• Roermond 14 maart 2018, ECLI:NL:RBLIM:2018:2261
• Haarlem 23 mei 2018, ECLI:NL:RBNHO:2018:4745

De kantonrechter in Brielle verwees in zijn uitspraak naar Kamerstukken II 1962/63, 7168, nr. 3, p. 8:

“De arbeider heeft geen recht meer vakantie op te nemen, dan met zijn aanspraak op een bepaald ogenblik overeenkomt. Doch wanneer de werkgever ermede akkoord gaat, dat de arbeider meer vakantie neemt dan zijn aanspraak beloopt, is de werkgever verplicht het loon over het gehele tijdvak door te betalen. Ten aanzien van de onverplicht gegeven vakantie moet het loon als voorschot worden beschouwd. Dit betekent, dat, naar mate de dienstbetrekking na de vakantie voortduurt de bij wijze van anticipatie gegeven vakantiedagen verdiende vakantiedagen worden, zodat het daarover als voorschot gegeven loon verschuldigd loon wordt. Eindigt de dienstbetrekking voordat de bij wijze van anticipatie gegeven vakantiedagen verdiend zijn, dan is ingevolge artikel 1638r, eerste lid, schuldvergelijking met het loon van de arbeider toegelaten. Het vorenstaande laat onverlet, dat de werkgever aan de arbeider desverlangd ook buiten het geval van artikel 1638ii verlof zonder behoud van loon kan geven.”   

Advies

Hoewel ik het ermee eens ben dat de werkgever een negatief verlofsaldo mag verrekenen met de eindafrekening, is het verstandig om met de werknemer schriftelijk overeen te komen dat, als deze bij het einde van de arbeidsovereenkomst te veel vakantiedagen heeft opgenomen, hij het loon over deze dagen aan de werkgever moet vergoeden en dat de werkgever dit loon mag verrekenen met het nog verschuldigde loon en/of de eindafrekening. Het is daarnaast raadzaam erop te letten dat de werknemer niet veel meer vakantiedagen opneemt dan hij heeft opgebouwd.