Ontslag op staande voet: wat moet een werkgever weten?

Ontslag op staande voet is een van de meest ingrijpende manieren om een arbeidsovereenkomst direct te beëindigen. Als werkgever is het belangrijk te weten aan welke voorwaarden dit ontslag moet voldoen, om problemen en juridische risico’s te voorkomen.

Hoe kunt u een arbeidsovereenkomst beëindigen?

Er zijn verschillende mogelijkheden om de arbeidsovereenkomst van een werknemer te beëindigen. De route hangt af van de reden en de situatie. De vijf meest voorkomende manieren zijn:

• Door middel van een beëindigingsovereenkomst (vaststellingsovereenkomst)
• Via een ontslagprocedure bij de kantonrechter of het UWV
• Ontslag op staande voet
• Het niet verlengen van een tijdelijk contract
• Op basis van ontbindende voorwaarden in het contract

Wanneer mag u ontslag op staande voet geven?

Ontslag op staande voet betekent dat het dienstverband direct stopt. Dit mag alleen als er sprake is van een dringende reden, bijvoorbeeld:

• diefstal
• fraude
• bedreiging
• fysiek geweld
• werkweigering zonder goede reden
• onbekwaamheid voor het werk

Een ontslag op staande voet moet onverwijld worden gegeven. Dat betekent dat u als werkgever direct moet handelen zodra u een dringende reden ontdekt. U moet het directe ontslag van de werknemer meteen kenbaar maken.

Hebt u geen dringende reden of wacht u te lang met het meedelen van het ontslag op staande voet, dan loopt u het risico dat de rechter het ontslag terugdraait of dat u een vergoeding aan de werknemer moet betalen.

Verder bepaalt de wet dat u duidelijk moet aangeven waarom u de werknemer op staande voet ontslaat. De werknemer heeft namelijk het recht om te weten wat de reden is, zodat hij het ontslag eventueel kan aanvechten of juridisch advies kan inwinnen. Formuleer de ontslagreden zorgvuldig en volledig: een eenmaal gegeven motivatie kunt u later niet meer aanpassen.

Dringende reden en persoonlijke omstandigheden

Of een ontslag op staande voet kan worden gegeven, hangt verder af van omstandigheden, zoals:

• persoonlijke omstandigheden van de werknemer
• functioneren en prestaties
• duur van het dienstverband

Dit betekent dat een situatie bij de ene werknemer wel kan leiden tot een ontslag op staande voet, terwijl dat bij een andere werknemer niet het geval is.

Bewijs verzamelen

Als werkgever moet u altijd goed kunnen onderbouwen waarom u tot ontslag op staande voet overgaat. Zorg dat u:

• zo snel mogelijk onderzoek doet bij het vermoeden van een dringende reden
• het onderzoek niet te lang laat duren
• met de werknemer praat over de gebeurtenis en de omstandigheden
• alle relevante feiten documenteert

Het doel is helderheid over de gebeurtenis en mogelijke persoonlijke factoren die een rol spelen bij uw beslissing. Als uit het onderzoek blijkt dat sprake is van een dringende reden, kan de werknemer in beginsel op staande voet worden ontslagen.

Directe gevolgen voor de werknemer

Ontslag op staande voet heeft grote impact. De arbeidsovereenkomst stopt per direct en het salaris wordt vanaf dat moment niet meer uitbetaald. Bovendien hebben werknemers (meestal) geen recht op een WW-uitkering, omdat het UWV ontslag op staande voet ziet als verwijtbare werkloosheid. Verder kan de werknemer mogelijk ook geen aanspraak maken op een transitievergoeding. Kortom: de werknemer zit zonder inkomsten.

Kan een werknemer ontslag op staande voet aanvechten?

Ja, een werknemer heeft altijd het recht om het ontslag juridisch aan te vechten. De werknemer moet binnen twee maanden na het ontslag een procedure starten bij de rechter. Doet de werknemer dat niet of te laat, dan staat het ontslag op staande voet vast.

De rechter beoordeelt of aan alle eisen is voldaan. Vindt de rechter dat het ontslag niet terecht was, dan wordt het dienstverband hersteld en moet u het loon alsnog (met terugwerkende kracht) uitbetalen. De werknemer kan in plaats van herstel van het dienstverband ook om een vergoeding vragen.

Hulp nodig bij ontslag op staande voet?

Ontslag op staande voet is complex en risicovol. Een onterecht ontslag op staande voet kan grote (financiële) gevolgen hebben. Wilt u voorkomen dat u een werknemer onterecht ontslaat, neem dan bij het eerste vermoeden van een dringende reden direct contact met ons op. Wij adviseren u graag in een vrijblijvend gesprek en begeleiden u bij elke stap in het proces.