Vallen “opstartwerkzaamheden” onder arbeidstijd?

Het antwoord daarop is: ja.

In een recente uitspraak van de rechtbank Gelderland: ECLI:NL:RBGEL:2025:3594, Rechtbank Gelderland, 11283087 heeft de rechtbank geoordeeld dat de 15 minuten dat een fitnessinstructrice voorafgaand aan haar fitnesslessen aanwezig diende te zijn, als arbeidstijd dient te worden beschouwd en dus door de werkgever nog extra moest worden nabetaald.

Werkneemster is als groepsfitnessinstructrice in dienst bij een fitnesclub. Zij geeft bij deze fitnessclub twee keer per week groepslessen Bodypump. Uit het bedrijfsreglement volgt dat werkneemster verplicht is 15 minuten voor aanvang van haar les aanwezig te zijn.

De vraag die in deze zaak moest worden beoordeeld is of de verplichte aanwezigheid van 15 minuten voor aanvang van de dienst moet worden aangemerkt als arbeidstijd.

In de Arbeidstijdenrichtlijn is bepaald dat ‘arbeidstijd’ de tijd is waarin de werknemer werkzaam is, ter beschikking van de werkgever staat en zijn werkzaamheden of functie uitoefent, overeenkomstig de nationale wetten en/of gebruiken.

Volgens werkgever is de “15 minuten-regel” een “dode letter” en wordt deze niet (langer) gehandhaafd. Maar volgens werkneemster volgt niet alleen uit het bedrijfsreglement dat zij voor aanvang van de les 15 minuten van te voren aanwezig moet zijn, die 15 minuten heeft zij in de praktijk ook nodig om alles klaar te zetten zodat de les stipt op tijd kan beginnen. Bovendien zou de clubmanager regelmatig aan diverse medewerkers, waaronder aan werkneemster, hebben aangegeven dat zij 15 minuten voor aanvang van de les aanwezig moeten zijn.

De kantonrechter heeft voor beantwoording van de vraag of deze 15 minuten onder arbeidstijd vallen, verwezen naar een eerdere uitspraak uit 2024 van de Hoge Raad, de ‘Teleperformance’– zaak (ECLI:NL:HR:2024:1161, Hoge Raad, 23/03000). Hieruit komt naar voren dat wanneer 1) de werkgever de werknemer verplicht om ten behoeve van inlogtijd, opstarttijd of uitwerktijd een bepaalde tijd eerder (of langer) op het werk aanwezig te zijn én 2) er gedurende die tijd werkzaamheden en/of handelingen worden verricht ten behoeve van het werk of de werkgever, die tijd al snel kwalificeert als arbeidstijd.

In dit geval had werkneemster voldoende aangetoond dat de 15 minuten-regel haar is opgedragen en dat die aanwezigheidsplicht ook werd gehandhaafd door de clubmanager. Daarnaast heeft werkneemster voldoende duidelijk gemaakt dat zij de 15 minuten opstarttijd ook nodig heeft om haar lessen te kunnen voorbereiden.

Let er dus op dat als je van je werknemers vraagt om eerder aanwezig te zijn dat deze tijd als arbeidstijd wordt gezien en dient te worden uitbetaald.