Bij het verkeerd laden, stuwen en vastzetten wordt het gros van de schade aan vervoerde goederen veroorzaakt. In sommige gevallen ontstaat er zelfs schade aan het voertuig.
Welke partij moet laden en lossen volgens het vervoersrecht?*
We helpen u graag
Maar ook bij het lossen van de goederen wordt regelmatig schade veroorzaakt. Bij wie ligt de verantwoordelijkheid om te laden en lossen en welke verplichtingen horen hierbij? We leggen het u graag uit, maar kunnen u uiteraard ook bijstaan in een specifieke situatie.
Welke regels gelden voor het laden en lossen?
Voor het nationale wegvervoer kijken we in de wet en de AVC. Als het om internationaal wegvervoer gaat, moet er gekeken worden naar de CMR.
In de CMR en de wet is hierover niks te vinden, vermoedelijk omdat het oordeel van de opstellers was om de afspraken hierover aan de contractspartijen over te laten.
De AVC is hier echter helder over. Volgens de AVC dient de afzender de goederen te (laten) laden, stuwen en lossen. De afzender is dus verantwoordelijk en bij eventuele schade ook aansprakelijk.
De AVC maakt verder helder dat deze regel geldt, tenzij er iets anders is overeengekomen vanwege de aard van de goederen of er een andere praktische reden is gekozen om een andere afspraak te maken.
Een afzender moet dus zelf laden, stuwen en lossen, maar kan er ook voor kiezen om opdracht te geven aan een logistiek dienstverlener.
De AVC biedt dus de keuze om zelf een andere afspraak te maken. Om misverstanden te voorkomen wordt geadviseerd dit schriftelijk vast te leggen. De reden hiervoor is dat er in het geval van schade vaak achteraf onenigheid is wie verantwoordelijk was voor het laden en lossen. Dit kan op de vrachtbrief maar in het geval partijen vaker samenwerken is het raadzaam om dit in een (raam-)overeenkomst op te nemen.
De verplichting wie moet laden en lossen kan ook voortkomen uit het gebruik. Dit is afhankelijk van de lading en het voertuig. De aard van het vervoer is vaak bepalend voor de verantwoordelijkheden. Bouwmaterialen vervoeren met een bouwkraan of het laden en lossen van brandstoffen door middel van slang zijn hier heldere voorbeelden van.
De afzender dient de regels voor schadevrij transport te kennen
Een afzender dient te weten hoe een lading behandeld dient te worden om een schadevrij transport mogelijk te maken. Als een afzender niet deskundig genoeg is, kan hij daarvoor iemand inschakelen die de belading en stuwage regelt. Doet de afzender dit niet en legt hij de verantwoordelijkheid bij de vervoerder, dan is hij aansprakelijk voor eventuele schade die hieruit ontstaat.
De vervoerder heeft controleplicht
Dat betekent niet dat een vervoerder geheel ontslagen is van verantwoordelijkheden. Een vervoerder heeft namelijk de verplichting om de lading te controleren.
Mocht de vervoerder tot de conclusie komen dat de goederen niet op de juiste manier zijn beladen, dan dient hij dit te melden aan de afzender. Onderneemt de afzender vervolgens geen actie, dan kan de vervoerder ervoor kiezen om de overeenkomst te annuleren of de verantwoordelijkheid op zich nemen en de kosten hiervan doorbelasten aan de afzender.
Uitzondering op de regel?
Als de vervoerder niet in staat is om de lading te controleren, dan geldt het bovenstaande niet. Als er een reden is waarom de vervoerder dit niet kan doen, zoals bij een verzegelde lading goederen, dan is het verstandig om hier melding van te maken in de vrachtbrief.
Het verdelen van de schade
Is achteraf niet vast te stellen wie er verantwoordelijk is voor de geleden schade? Dan is het vrij gebruikelijk om de kosten van de schade te verdelen over de betrokken partijen.
De regel is ook terug te vinden in de CMR, maar hiervan is pas sprake wanneer de betrokkenen er onderling niet uitkomen. De rechter besluit dan wat de meest rechtvaardige manier is om de schade te verhalen. Op 7 juli 2015 bracht het Hof Den Haag een verrassende uitspraak uit, waarin de vervoerder voor 25% aansprakelijk wordt gehouden voor schade aan scanapparatuur.
Conclusie: leg de verantwoordelijkheid concreet vast
De verantwoordelijkheid voor het laden en lossen is niet wettelijk vastgelegd. Daarom is het van groot belang dat de opdrachtgever en de vervoerder overeenkomen over het laden en lossen en welke maatregelen er genomen dienen te worden om een schadevrij transport te verzorgen.
Als er geen uitzonderlijke omstandigheden zijn, dan dient de vervoerder aan zijn controle verplichting te voldoen. Indien een controle niet mogelijk is, dient dit op de vrachtbrief vermeld te worden.