Elektronische handtekening = handgeschreven handtekening?

Sinds de invoering van de eIDAS-Verordening op 29 september 2018 moeten publieke organisaties Europees erkende inlogmiddelen accepteren. Ook private partijen maken steeds vaker gebruik van de elektronische handtekening. Is deze digitale wijze van ondertekening gelijk aan de handgeschreven handtekening?

In zijn arrest van 14 juni 2019 oordeelt de Hoge Raad over de elektronische handtekening dat deze juridisch gelijk te stellen is aan een handgeschreven handtekening wanneer deze handtekening met voldoende mate van betrouwbaarheid dezelfde functies vervult als een handgeschreven handtekening. Of de elektronische handtekening dezelfde rechtsgevolgen heeft als een handgeschreven handtekening, hangt af van de mate van getroffen waarborgen.

Elektronische handtekening

Als het gegevens in elektronische vorm betreft die aan andere gegevens zijn gehecht in digitale vorm, en die de ondertekenaar gebruikt om te ondertekenen, dan is er sprake van een elektronische handtekening.

Varianten elektronische handtekening

Er is een onderscheid te maken tussen de gekwalificeerde elektronische handtekening, de geavanceerde elektronische handtekening en andere elektronische handtekeningen.

Gekwalificeerde elektronische handtekening 

Een gekwalificeerde elektronische handtekening is een handtekening met een gekwalificeerd certificaat. Het certificaat wordt aan het oorspronkelijke document toegevoegd en verstrekt door een zogeheten certificatiedienstverlener. Dit betekent dat de gekwalificeerde elektronische handtekening juridisch gelijk te stellen is aan een handgeschreven handtekening en daarom dezelfde rechtsgevolgen heeft.

Geavanceerde elektronische handtekening

Een geavanceerde elektronische handtekening is op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden. Aan het bericht wordt een unieke code gekoppeld die het mogelijk maakt om de ondertekenaar te identificeren. De code is niet te gebruiken bij een vals bericht. Het vertrouwensniveau is hoog en elke wijziging van de gegevens achteraf kan worden opgespoord.

Andere elektronische handtekeningen

Bij een andere elektronische handtekening kan gedacht worden aan een gescande handtekening op papier die onder een e-mail staat of als afbeelding wordt verzonden. Deze variant van de elektronische handtekening is het eenvoudigst te vervalsen.

Geavanceerde- en andere elektronische handtekeningen hebben alleen dezelfde rechtsgevolgen als een handgeschreven handtekening wanneer de methode voor ondertekening die gebruikt is voldoende betrouwbaar is gelet op het doel en de overige omstandigheden van het geval. Dit is bijvoorbeeld niet het geval bij een gestempelde handtekening, omdat iedere persoon deze stempel kan zetten.

Geen ambtshalve toetsing

Het is aan partijen zelf om een onjuiste wijze van ondertekening aan de rechter voor te leggen. Uit het arrest van de Hoge Raad volgt dat de rechtbank niet ambtshalve hoeft te toetsen of de handtekening daadwerkelijk is geplaatst door de persoon in kwestie. De rechter toetst de wijze van ondertekening dus alleen wanneer hierover verweer wordt gevoerd.